ΓΙΟΡΤΗ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ: ΓΙΑ ΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ.
by ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ (Σημειώσεις) on Πέμπτη, 9 Μαΐου 2013 στις 2:14 μ.μ
Σπυριδούλα Κώτση, Παιδοψυχίατρος
Ερμού 36, Θεσσαλονίκη.
www.facebook.com/paidopsy.gr
Θεωρεί τον εαυτό της μια απλή γυναίκα και μητέρα. Αν μια κάμερα έγραφε πλάνα από την καθημερινότητά της, αυτά θα την έδειχναν να φτιάχνει το πρωινό του παιδιού της και να γελούν, καθώς εκείνο πιτσιλάει το γάλα του. Θα έδειχναν να παίζει μαζί του, κρατώντας συγχρόνως άγρυπνο το μάτι της πάνω του, ενώ προσπαθεί να τελειώσεις τις καθημερινές της δουλειές. Θα την κατέγραφε να του λούζει τα μαλλιά και να παλεύει να του βουρτσίσει τα δόντια, ενώ εκείνο στριφογυρνά και κλωτσά. Θα την παρακολουθούσε να ησυχάζει ένα ξέσπασμα θυμού του, ενώ διπλώνει τα ρούχα ή ετοιμάζει βραδυνό. Θα την έδειχνε να του διαβάζει την αγαπημένη του ιστορία και να του δίνει πολλά, ζεστά φιλιά πριν το βάλει για ύπνο. Σε όλη τη διάρκεια της ταινίας, η μαμά αυτή θα ήταν η επιτομή της υπομονής και γεμάτη με χαμόγελα.
Ύστερα, η ταινία θα γινόταν πιο πραγματική. Έχοντας βάλει για ύπνο το παιδί της, έχοντας πει ότι δεν θα το άλλαζε με τίποτε στον κόσμο, έχει επιτέλους μια στιγμή για τον εαυτό της – και βγαίνει στο μπαλκόνι. Εκεί η κάμερα θα εστίαζε στο πρόσωπό της και, τότε, θα παρατηρούσαμε «το βλέμμα». Όποιος έχει βρεθεί στη ίδια θέση με εκείνη, ξέρει τι σημαίνει -βλέποντάς το να γράφεται στο πρόσωπο του απέναντι, το νιώθει βαθιά στο στομάχι. Είναι η σκιά που περνά σε μια στιγμή ανείπωτης εξάντλησης. Είναι το μικρό κομματάκι μέσα της που αναρωτιέται, ακόμα και για μια φευγαλέα στιγμή, πώς θα ήταν αν είχε ένα άλλο παιδί, που δε θα είχε ανάγκη από το κάθε ένα λεπτό του χρόνου της, την κάθε μία μέρα που περνά, για την υπόλοιπη ζωή τους.
Και μετά, η κάμερα θα την έδειχνε να κάνει αυτό που όλοι οι αληθινοί, σπουδαίοι γονείς κάνουν: να παίρνει μιαν ανάσα, καθώς θυμάται την ευλογία τού να είναι γονιός αυτού του ξεχωριστού παιδιού. Και να μπαίνει ξανά στο σπίτι -για να ετοιμαστεί για μια ακόμη μέρα, για έναν ακόμα γύρο ασταμάτητης φροντίδας.
Η μαμάδες και οι μπαμπάδες των παιδιών που έχουν αναπηρία ή χρόνιες ασθένειες γνωρίζουν αυτό το βλέμμα και τα συναισθήματα που το δημιουργούν. Γνωρίζουν, όμως, πάρα πολύ καλά αυτό που ακολουθεί αμέσως μετά: τη στιγμή της ανανεωμένης δέσμευσης που γεννά η αγάπη, η ελπίδα και η αποφασιστικότητα. Το μεγάλωμα ενός παιδιού με αναπηρία ή ασθένεια δεν είναι για όσους δεν έχουν κότσια. Αν οι γονείς δεν ήταν δυνατοί πριν αποκτήσουν αυτό το ιδιαίτερο παιδί, είναι σίγουρο ότι έβγαλαν από μέσα τους δυνάμεις που ποτέ δε φαντάζονταν ότι είχαν.
Η γιορτή της Μητέρας έχει σχεδόν έρθει. Ας αναλογιστούμε για λίγο τις αυτές μητέρες που κάνουν ό,τι κάνει κάθε μαμά, συν πολλά, πολλά περισσότερα.
Είναι οι μαμάδες για τις οποίες οι πρώτοι μήνες αυπνίας, αφού έφεραν στον κόσμο τα μωρά τους, γίνονται χρόνια. Είναι οι μαμάδες που γίνονται ειδικοί στη διάγνωση, στις θεραπείες και στην εκπαίδευση των παιδιών τους. Είναι οι μαμάδες που έχουν μάθει από έξω ένα απίστευτο όγκο από ιατρικές ορολογίες, ασφαλιστικούς κώδικες, νομικές και υπηρεσιακές διαδικασίες. Είναι οι μαμάδες που έχουν συνηθίσει να τα βγάζουν πέρα με ατελείωτα ραντεβού με γιατρούς, δασκάλους και θεραπευτές. Είναι οι μαμάδες που το περίπλοκο καθημερινό πρόγραμμα και η αυστηρή, ακατάπαυστη ρουτίνα τούς έχει γίνει δεύτερη φύση. Είναι οι μαμάδες που βρίσκουν ακόμα και την ενέργεια να οργανώνουν ομάδες υποστήριξης, να συμμετέχουν σε συλλόγους που προσφέρουν δραστηριότητες στα παιδιά τους και να συνηγορούν για τα δικαιώματα των άλλων οικογενειών και της δικής τους.
Αντίθετα με αυτό που θα φανταζόμασταν, οι γάμοι τους είναι ισχυροί. Σίγουρα οι απαιτήσεις στις οποίες πρέπει να ανταποκριθούν μαζί με τους σύντροφους τους είναι πολλές και συνεχείς. Όμως, τα πιο πολλά από αυτά τα ζευγάρια καταφέρνουν πολύ περισσότερα από να τα βγάζουν απλά πέρα. Είναι άνθρωποι επιτυχημένοι, και σαν σύντροφοι και σαν γονείς, και έχουν κατασταλάξει στα πιο θετικά συναισθήματα και αρχές για μια γονεικότητα που είναι πρόκληση και αφορά παιδιά που αντιμετωπίζουν τα ίδια προκλήσεις. Μπορεί ο ερχομός του παιδιού τους να οδήγησε τις ζωές τους σε δρόμους απρόσμενους, που δεν είναι πάντα ευχάριστοι, αλλά είναι σίγουρα γεμάτοι νόημα και σημασία. Όταν κανείς τους ρωτήσει, οι πιο πολλοί θα πουν ότι το να είναι γονείς των παιδιών τους, τούς έκανε καλύτερους ανθρώπους.
Η ίδια δύναμη, αγάπη και δέσμευση επεκτείνεται και προς τα υπόλοιπα παιδιά τους, που δεν έχουν ειδικές ανάγκες. Αν το σκεφτούν, θα δουν ότι πρέπει να είναι φοβερά υπερήφανοι γιατί πέτυχαν να αναθρέψουν ικανούς και ταυτόχρονα συμπονετικούς ανθρώπους –αυτούς ακριβώς που σήμερα, περισσότερο από ποτέ, η κοινωνία μας έχει τόση ανάγκη. Αυριανούς πολίτες, που οι εμπειρίες με τα διαφορετικά αδέρφια τους τούς έχει κάνει ευαίσθητους και αποτελεσματικούς στις ανάγκες των γύρω.
Σπάνια για τη μαμά του παιδιού με ειδικές ανάγκες η Γιορτή της Μητέρας σημαίνει φαγητό έξω ή κάποιο δώρο. Είναι δύσκολο να βρει κανείς νταντά με τα σωστά προσόντα, ακόμα και για ένα απόγευμα. Τα χρήματα είναι πιθανότερο να πάνε στους λογαριασμούς και στις θεραπείες, και όχι στα δώρα. Όχι σπάνια, ακόμα και το παιδί που την έκανε μαμά δεν μπορεί να καταλάβει τη γιορτή, δεν μπορεί να κρατήσει το δίσκο για να της φέρει πρωινό στο κρεβάτι και δεν μπορεί να της χαρίσει ένα ματσάκι λουλούδια ή μια κάρτα που έφτιαξε μόνο του. Οι μαμάδες αυτές γιορτάζουν τη μέρα τους με το διαφορετικό παιδί τους, με διαφορετικό τρόπο.
Και αν τη γιορτάζουν, λέει! Παίρνουν χαρά από τη γνώση ότι φροντίζουν και αναθρέφουν το πνεύμα του παιδιού τους, όσο ακριβώς και το σώμα του. Ικανοποιούνται γιατί ξέρουν ότι κάθε του κατόρθωμα, όσο μικρό κι αν φαντάζει στους άλλους, είναι μια μεγάλη νίκη. Κάθε μια από τις προόδους που κάνει το παιδί είναι, τουλάχιστον σε ένα μέρος, και δική τους. Γνωρίζουν από πρώτο χέρι πόσο αξίζουν οι προσπάθειές τους και πόσο σημαντικό είναι να κρατούν θετική στάση και να μετρούν τις ευλογίες και τις χαρές της κάθε μιας ημέρας.
Παρόλα αυτά, δεν είναι κακό να ακούσουν ότι όλα αυτά αναγνωρίζονται. Ένας λόγος αγάπης και εκτίμησης από το σύζυγο, τους φίλους, ή τα μέλη της οικογένειας σημαίνει τόσα πολλά! Αν λοιπόν εσείς, όπως κι εγώ, γνωρίζετε μια τέτοια μαμά, πλησιάστε την σε αυτή τη Γιορτή της Μητέρας και πείτε της ότι δεν έχετε σταματήσει να βλέπετε πόσο υπέροχο πλάσμα είναι. Ένα τηλεφώνημα, μια επίσκεψη ή μια κάρτα μπορεί να μοιάζει σαν κάτι μικρό, αλλά για τη μαμά που πολεμά στα χαρακώματα των ειδικών αναγκών μπορεί να είναι αυτό που πραγματικά θα της φτιάξει τη μέρα. Γιατί, όσο εμείς οι γύρω υποστηρίζουμε τη δική της δέσμευση στο σπουδαίο αγώνα της, τόσο πιο εύκολα παίρνει εκείνη τη βαθιά ανάσα, πριν προετοιμαστεί για τη νέα μέρα που έρχεται.
Αφιερωμένο με σεβασμό και θαυμασμό στην Κατερίνα και στους τρεις ξεχωριστούς αγγέλους της.
Για την ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ
Θεσσαλονίκη, 9/5/2013
(Πρακαλώ κοινοποίηση μέρους ή όλου του κειμένου να συνοδεύεται από το όνομα και την ηλεκτρονική διεύθυνση της πηγής από όπου προήλθε.)
Ερμού 36, Θεσσαλονίκη.
www.facebook.com/paidopsy.gr
Θεωρεί τον εαυτό της μια απλή γυναίκα και μητέρα. Αν μια κάμερα έγραφε πλάνα από την καθημερινότητά της, αυτά θα την έδειχναν να φτιάχνει το πρωινό του παιδιού της και να γελούν, καθώς εκείνο πιτσιλάει το γάλα του. Θα έδειχναν να παίζει μαζί του, κρατώντας συγχρόνως άγρυπνο το μάτι της πάνω του, ενώ προσπαθεί να τελειώσεις τις καθημερινές της δουλειές. Θα την κατέγραφε να του λούζει τα μαλλιά και να παλεύει να του βουρτσίσει τα δόντια, ενώ εκείνο στριφογυρνά και κλωτσά. Θα την παρακολουθούσε να ησυχάζει ένα ξέσπασμα θυμού του, ενώ διπλώνει τα ρούχα ή ετοιμάζει βραδυνό. Θα την έδειχνε να του διαβάζει την αγαπημένη του ιστορία και να του δίνει πολλά, ζεστά φιλιά πριν το βάλει για ύπνο. Σε όλη τη διάρκεια της ταινίας, η μαμά αυτή θα ήταν η επιτομή της υπομονής και γεμάτη με χαμόγελα.
Ύστερα, η ταινία θα γινόταν πιο πραγματική. Έχοντας βάλει για ύπνο το παιδί της, έχοντας πει ότι δεν θα το άλλαζε με τίποτε στον κόσμο, έχει επιτέλους μια στιγμή για τον εαυτό της – και βγαίνει στο μπαλκόνι. Εκεί η κάμερα θα εστίαζε στο πρόσωπό της και, τότε, θα παρατηρούσαμε «το βλέμμα». Όποιος έχει βρεθεί στη ίδια θέση με εκείνη, ξέρει τι σημαίνει -βλέποντάς το να γράφεται στο πρόσωπο του απέναντι, το νιώθει βαθιά στο στομάχι. Είναι η σκιά που περνά σε μια στιγμή ανείπωτης εξάντλησης. Είναι το μικρό κομματάκι μέσα της που αναρωτιέται, ακόμα και για μια φευγαλέα στιγμή, πώς θα ήταν αν είχε ένα άλλο παιδί, που δε θα είχε ανάγκη από το κάθε ένα λεπτό του χρόνου της, την κάθε μία μέρα που περνά, για την υπόλοιπη ζωή τους.
Και μετά, η κάμερα θα την έδειχνε να κάνει αυτό που όλοι οι αληθινοί, σπουδαίοι γονείς κάνουν: να παίρνει μιαν ανάσα, καθώς θυμάται την ευλογία τού να είναι γονιός αυτού του ξεχωριστού παιδιού. Και να μπαίνει ξανά στο σπίτι -για να ετοιμαστεί για μια ακόμη μέρα, για έναν ακόμα γύρο ασταμάτητης φροντίδας.
Η μαμάδες και οι μπαμπάδες των παιδιών που έχουν αναπηρία ή χρόνιες ασθένειες γνωρίζουν αυτό το βλέμμα και τα συναισθήματα που το δημιουργούν. Γνωρίζουν, όμως, πάρα πολύ καλά αυτό που ακολουθεί αμέσως μετά: τη στιγμή της ανανεωμένης δέσμευσης που γεννά η αγάπη, η ελπίδα και η αποφασιστικότητα. Το μεγάλωμα ενός παιδιού με αναπηρία ή ασθένεια δεν είναι για όσους δεν έχουν κότσια. Αν οι γονείς δεν ήταν δυνατοί πριν αποκτήσουν αυτό το ιδιαίτερο παιδί, είναι σίγουρο ότι έβγαλαν από μέσα τους δυνάμεις που ποτέ δε φαντάζονταν ότι είχαν.
Η γιορτή της Μητέρας έχει σχεδόν έρθει. Ας αναλογιστούμε για λίγο τις αυτές μητέρες που κάνουν ό,τι κάνει κάθε μαμά, συν πολλά, πολλά περισσότερα.
Είναι οι μαμάδες για τις οποίες οι πρώτοι μήνες αυπνίας, αφού έφεραν στον κόσμο τα μωρά τους, γίνονται χρόνια. Είναι οι μαμάδες που γίνονται ειδικοί στη διάγνωση, στις θεραπείες και στην εκπαίδευση των παιδιών τους. Είναι οι μαμάδες που έχουν μάθει από έξω ένα απίστευτο όγκο από ιατρικές ορολογίες, ασφαλιστικούς κώδικες, νομικές και υπηρεσιακές διαδικασίες. Είναι οι μαμάδες που έχουν συνηθίσει να τα βγάζουν πέρα με ατελείωτα ραντεβού με γιατρούς, δασκάλους και θεραπευτές. Είναι οι μαμάδες που το περίπλοκο καθημερινό πρόγραμμα και η αυστηρή, ακατάπαυστη ρουτίνα τούς έχει γίνει δεύτερη φύση. Είναι οι μαμάδες που βρίσκουν ακόμα και την ενέργεια να οργανώνουν ομάδες υποστήριξης, να συμμετέχουν σε συλλόγους που προσφέρουν δραστηριότητες στα παιδιά τους και να συνηγορούν για τα δικαιώματα των άλλων οικογενειών και της δικής τους.
Αντίθετα με αυτό που θα φανταζόμασταν, οι γάμοι τους είναι ισχυροί. Σίγουρα οι απαιτήσεις στις οποίες πρέπει να ανταποκριθούν μαζί με τους σύντροφους τους είναι πολλές και συνεχείς. Όμως, τα πιο πολλά από αυτά τα ζευγάρια καταφέρνουν πολύ περισσότερα από να τα βγάζουν απλά πέρα. Είναι άνθρωποι επιτυχημένοι, και σαν σύντροφοι και σαν γονείς, και έχουν κατασταλάξει στα πιο θετικά συναισθήματα και αρχές για μια γονεικότητα που είναι πρόκληση και αφορά παιδιά που αντιμετωπίζουν τα ίδια προκλήσεις. Μπορεί ο ερχομός του παιδιού τους να οδήγησε τις ζωές τους σε δρόμους απρόσμενους, που δεν είναι πάντα ευχάριστοι, αλλά είναι σίγουρα γεμάτοι νόημα και σημασία. Όταν κανείς τους ρωτήσει, οι πιο πολλοί θα πουν ότι το να είναι γονείς των παιδιών τους, τούς έκανε καλύτερους ανθρώπους.
Η ίδια δύναμη, αγάπη και δέσμευση επεκτείνεται και προς τα υπόλοιπα παιδιά τους, που δεν έχουν ειδικές ανάγκες. Αν το σκεφτούν, θα δουν ότι πρέπει να είναι φοβερά υπερήφανοι γιατί πέτυχαν να αναθρέψουν ικανούς και ταυτόχρονα συμπονετικούς ανθρώπους –αυτούς ακριβώς που σήμερα, περισσότερο από ποτέ, η κοινωνία μας έχει τόση ανάγκη. Αυριανούς πολίτες, που οι εμπειρίες με τα διαφορετικά αδέρφια τους τούς έχει κάνει ευαίσθητους και αποτελεσματικούς στις ανάγκες των γύρω.
Σπάνια για τη μαμά του παιδιού με ειδικές ανάγκες η Γιορτή της Μητέρας σημαίνει φαγητό έξω ή κάποιο δώρο. Είναι δύσκολο να βρει κανείς νταντά με τα σωστά προσόντα, ακόμα και για ένα απόγευμα. Τα χρήματα είναι πιθανότερο να πάνε στους λογαριασμούς και στις θεραπείες, και όχι στα δώρα. Όχι σπάνια, ακόμα και το παιδί που την έκανε μαμά δεν μπορεί να καταλάβει τη γιορτή, δεν μπορεί να κρατήσει το δίσκο για να της φέρει πρωινό στο κρεβάτι και δεν μπορεί να της χαρίσει ένα ματσάκι λουλούδια ή μια κάρτα που έφτιαξε μόνο του. Οι μαμάδες αυτές γιορτάζουν τη μέρα τους με το διαφορετικό παιδί τους, με διαφορετικό τρόπο.
Και αν τη γιορτάζουν, λέει! Παίρνουν χαρά από τη γνώση ότι φροντίζουν και αναθρέφουν το πνεύμα του παιδιού τους, όσο ακριβώς και το σώμα του. Ικανοποιούνται γιατί ξέρουν ότι κάθε του κατόρθωμα, όσο μικρό κι αν φαντάζει στους άλλους, είναι μια μεγάλη νίκη. Κάθε μια από τις προόδους που κάνει το παιδί είναι, τουλάχιστον σε ένα μέρος, και δική τους. Γνωρίζουν από πρώτο χέρι πόσο αξίζουν οι προσπάθειές τους και πόσο σημαντικό είναι να κρατούν θετική στάση και να μετρούν τις ευλογίες και τις χαρές της κάθε μιας ημέρας.
Παρόλα αυτά, δεν είναι κακό να ακούσουν ότι όλα αυτά αναγνωρίζονται. Ένας λόγος αγάπης και εκτίμησης από το σύζυγο, τους φίλους, ή τα μέλη της οικογένειας σημαίνει τόσα πολλά! Αν λοιπόν εσείς, όπως κι εγώ, γνωρίζετε μια τέτοια μαμά, πλησιάστε την σε αυτή τη Γιορτή της Μητέρας και πείτε της ότι δεν έχετε σταματήσει να βλέπετε πόσο υπέροχο πλάσμα είναι. Ένα τηλεφώνημα, μια επίσκεψη ή μια κάρτα μπορεί να μοιάζει σαν κάτι μικρό, αλλά για τη μαμά που πολεμά στα χαρακώματα των ειδικών αναγκών μπορεί να είναι αυτό που πραγματικά θα της φτιάξει τη μέρα. Γιατί, όσο εμείς οι γύρω υποστηρίζουμε τη δική της δέσμευση στο σπουδαίο αγώνα της, τόσο πιο εύκολα παίρνει εκείνη τη βαθιά ανάσα, πριν προετοιμαστεί για τη νέα μέρα που έρχεται.
Αφιερωμένο με σεβασμό και θαυμασμό στην Κατερίνα και στους τρεις ξεχωριστούς αγγέλους της.
Για την ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ
Θεσσαλονίκη, 9/5/2013
(Πρακαλώ κοινοποίηση μέρους ή όλου του κειμένου να συνοδεύεται από το όνομα και την ηλεκτρονική διεύθυνση της πηγής από όπου προήλθε.)
